فیلترها استخر هیچ جز متحرکی ندارند. بنابراین مشکلاتی مانند شکستگی قطعات و اجزا در آنها به ندرت اتفاق می افتد. تعویض اجزای مختلف فیلترها نیز نسبتا ساده است. اولین مساله ای که در مورد نگهداری از فیلترهای استخر باید بررسی شود، پسشویی آنهاست.
پسشویی فیلترها
پس از گذشت مدتی از کارکرد فیلترها، میزان آلاینده های انباشته شده در بستر فیلتر افزایش یافته و شدت جریان عبوری از آن به واسطه افزایش افت فشار فیلتر کاهش می یابد. در این مرحله است که فیلتر باید تمیز شود. در مقابل، اگر فیلتر تمیز و آماده بهره برداری باشد، مقاومت ایجاد شده در برابر جریان حداقل و در نتیجه شدت جریان آب حداکثر است. بنابراین، شدت جریان خروجی پمپ دایما از ابتدا تا انتهای دوره کارکرد فیلتر تغییر میکند که این تغییرات شدت جریان اصلا مطلوب نیست. با کثیف شدن فیلتر افت فشار ایجاد شده در آن نیز افزایش و شدت جریان کاهش می یابد. از سوی دیگر، اگر شدت جریان عبوری از بستر فیلتر بیش از حد معمول باشد، بستر فیلتر آسیب دیده و کارابی آن دچار افت میشود.
برای تمیز کردن فیلترهای شنی و دیاتومی از روش شستشوی معکوس یا پسشویی استفاده می شود. به این منظور آب با فشار زیاد در خلاف جهت معمول از فیلتر عبور داده می شود و به این ترتیب رسوبات و ناخالصی های انباشته شده در فیلتر از آن خارج می شود. یادآوری می کنیم که روش پسشویی تنها برای فیلترهای دیاتومی و شنی قابل اجراست و در فیلترهای فشنگی از روش پسشویی استفاده نمی شود.
برای پسشویی فیلترها از یک شیر به نام شیر پسشویی استفاده میشود. به طور کلی شیرهای پسشویی به دو دسته شیرهای پیستونی و شیرهای دورانی تقسیم بندی می شوند. البته نوعی دیگر از شیرها به نام شیرهای چندراهها نیز در این زمینه به کار گرفته میشوند که این در واقع زیر مجموعه همان شیرهای دورانی هستند.
پسشویی باید زمانی انجام شود که اختلاف فشار در ورودی و خروجی فیلتر به تعیین شده توسط سازنده برسد. گاهی اوقات بسته به بار ناشی از حضور شناگران لان عملیات پسشویی فیلترها به صورت هفتگی یا حتا روزانه انجام شود. نکته مهمی که در هی پسشویی فیلترها باید رعایت شود آن است که اگر این کار هنگام حضور شناگران در اس انجام می گیرد، عمق آب استخر نباید تغییر قابل ملاحظه ای داشته باشد. اما در مجموع، انجام عملیات پسشویی آن هم در زمانی که شناگران در حال استفاده از استخر هستند به دلا مشکلات متعددی از قبیل تغییر عمق آب گرم و سرد شدن ناگهانی آب استخر و مسایلی از این دست چندان توصیه نمیشود.
هرگز در هنگام کارکرد پمپ نباید وضعیت شیر پسشویی را تغییر داد. چراکه این عمل فشار زیادی را به پمپ، موتور و واشر حلقوی آن وارد می کند و در آینده موجب نشتی آن میشود. شیرهای پسشویی دورانی تنها برای فیلترهای دیاتومی با شبکه قائم مورد استفاده قرار می گیرند. تنها تفاوت شیرهای پیستونی و دورانی ساختار داخلی آنها در چگونگی تغییر مسیر جریان در داخل فیلتر است. شیرهای پیستونی معمولا بر روی مخزن فیلتر و شیرهای دورانی در زیر آن نصب می شوند. شیرهای چند راهه نیز به همراه فیلترهای شنی مورد استفاده قرار میگیرند و ساختار کلی آنها مشابه با شیرهای دوار است.
دوره زمانی مناسب برای پسشویی فیلترها بسته به نوع فیلتر و بار استخر متفاوت خواهد بود. به طور ایده آل، پسشویی فیلترها باید تا هنگامی که آب خروجی از فیلتر کاملا تمیز باشد ادامه پیدا کند. بررسی تمیز بودن آب فیلتر باید با استفاده از شیشه رویتی که معمولا در خط تخلیه تعبیه میشود انجام گیرد. البته پس از اتمام پسشویی، باید زمان کوتاهی در نظر گرفته شود، تا بسترهای فیلتری که در هنگام پسشویی منبسط شده اند، مجددا ته نشین شوند. شدت جریان آب عبوری از فیلتر در هنگام پسشویی در عین حال که باید سرعت و شدت کافی را داشته باشد، نباید موجب به هدر رفتن دانه های شن یا خاک سیلیس فیلتر نیز شود. مهم ترین نکاتی که در این مورد باید رعایت شود همان توصیه های سازنده فیلتر است. دریچه بازدیدی که بر روی اکثر فیلترها درنظر گرفته میشود، برای بررسی میزان فشار آب مناسب و صحت عملیات پسشویی مناسب است. بنابراین پمپ مورد استفاده باید قابلیت ایجاد شدت جریان مورد نیاز در بستر فیلتر را داشته باشد.
تنها تحت شرایطی که از سوی سازنده اعلام شده است برای پسشویی فیلتر اقدام کنید.توجه داشته باشید که پسشویی مکرر فیلترها کمکی به افزایش کارایی آن کند بلکه تاثیر منفی نیز بر عملکرد فیلتر بر جای خواهد گذاشت. همواره برای تفکیک ذرات ریزتر از آب، لازم است تا بخشی از ناخالصی ها در بستر فیلتر باقی مانده و منافذ آن را کوچکتر کند.
برای تخلیه آب کثیف حاصل از پسشویی فیلتر، معمولا از لوله های خرطومی و یا سیستم های لوله کشی ثابت استفاده میشود که این آب را به سمت دریچه های کفشوی و یا فاضلاب هدایت می کند. البته در صورتی که مقدار کلر موجود در آب بیش از ۳ppm نباشد، آب حاصل از پسشویی فیلتر را میتوان برای آبیاری درختان یا چمن ها نیز استفاده کرد. رسوبات موجود در این آب مانند یک کود طبیعی غنی از مواد آلی هستند که برای رشد درختان و چمن ها مفید است.
در بعضی از کدهای محلی تصریح شده است که فیلترهای دیاتومی نباید مستقیما به فاضلاب تخلیه شوند. بلکه در چنین مواردی پس از فیلتر باید از مخازن تفکیک استفاده شود. مخزن تفکیک معمولا از خود فیلتر کوچکتر است و از آن برای تفکیک ذرات دیاتوم از آب استفاده میشود. در این صورت، در هنگام تخلیه یا پسشویی فیلتر، آب کثیف و ناخالصی های موجود در آن، پیش از تخلیه به فاضلاب از میان صافی برزنتی تعبیه شده در داخل مخزن تفکیک عبور کرده و ناخالصی های آن گرفته میشود. صافی برزنتی تعبیه شده در مخزن تفکیک ذرات دیاتوم موجود در آب حاصل از پسشویی فیلتر را می گیرد و پس از آن می توان بدون بروز مشکل آن را به فاضلاب تخلیه کرد .
شدت جریان آب برای پسشویی فیلترهای شنی معمولا به ازای هر متر مربع از سطح فیلتر ۱۰٫۱L/s (به ازای هر فوت مربع ۱۵gpm) درنظر گرفته میشود. البته شدت جریان در وضعیت کارکرد متداول فیلتر معمولا بسیار کمتر است.
نشتی در فیلترها
فیلترها یکی از اجزای ساده به کار رفته در تاسیسات مکانیکی استخرها به شمار می روند. بنابراین تعمیر و نگهداری و مشکلات مرتبط با آنها نسبت به سایر تجهیزات مورد استفاده چندان قابل توجه نیست. با این حال، یکی از مشکلات شایع در فیلترهای استخرها، نشت آب از اجزای مختلف آنهاست. به طور کلی نشتی فیلترها ممکن است به واسطه ای مانند شیرهای پسشویی، درپوش فیلتر و فشارسنج و متعلقات آن به وجود آید.
نشتی شیرهای پسشویی ممکن است داخلی و یا خارجی باشد. نشتی باخ اغلب به دلیل انحنا یا ساییده شدن واشر حلقوی ایجاد میشود. نشتی خارجی آن ها نی به واسطه اتصالات ورودی به شیر رخ می دهد. یکی از نشانه های نشتی در فیلترها که دریچه خروجی پسشویی حتا در حالتی که فیلتر در وضعیت کارکرد متداول قرار دارد چکه می کند. این مشکل معمولا در مواقعی که رخ میدهد که واشر آب بند کننده شیر سایت میشود. در صورتی که دریچه تخلیه پسشویی مستقیما به فاضلاب هدایت شده باشد، امگا تشخیص این نشتی کمی دشوار خواهد بود. از این روست که همواره توصیه میکنیم در خط تخلیه فیلترها حتما از شیشه رویت استفاده کنید.
گاهی در هنگام جستجو برای پیدا کردن محل نشتی در استخرها، مشکل به هیچ وجه مربوط به استخر نیست. بلکه نشتی در یکی از قسمت های پنهان سیستم لوله کشی مانند مورد فوق وجود دارد. ضمن آن که وجود چنین نشتیهایی ممکن است در هنگام شب که پمپ استخر خاموش می شود، موجب هوا گرفتن خط لوله و پمپ شود.
یکی دیگر از عوامل نشتی فیلترها، درپوش، فشارسنج و متعلقات آن است. نشتی دریوشها اغلب به واسطه واشرهای حلقوی و متعلقات شیر هواگیری رخ می دهد. بعضی از فیلترها نیز در حاشیه محل قرارگیری واشر حلقوی ترک بر می دارند. گاهی اوقات این ترکها به قدری موبی و باریک است که به سختی با چشم قابل رویت است. شیرهای هواگیری نیز در صورت کثیف شدن و یا ساییدگی بیش از حد دچار نشتی میشوند. بعضی از شیرهای هواگیری نیز با استفاده از یک فنر آب بند میشوند. بنابراین با شل شدن فنر، آببندی شیر نیز از بین رفته ونشت می کند.
تمیز کردن فیلترها
یکی از مهمترین اقداماتی که برای دستیابی به کیفیت مطلوب آب در استخرها باید در دستور کار قرار گیرد، تمیز نگه داشتن فیلترهاست. عملکرد مطلوب فیلترها همچنین بر عملکرد سایر تاسیسات مکانیکی استخر نیز تاثیر می گذارد. در این بخش روش تمیز کردن هر یک از انواع فیلترها را مطرح می کنیم. در جدول (۱) کلی ترین مراحلی که باید به منظور تمیز کردن فیلترها دنبال شود نشان داده شده است.
تمیز کردن فیلترهای دیاتومی
فرایند متداولی که برای تمیز کردن فیلترهای دیاتومی در دستور کار قرار می گیرد، پسشویی آنهاست. بعد از پسشویی این دسته از فیلترها، بخشی از رسوبات و ناخالصی های به دام افتاده در بستر فیلتر، تحت تاثیر فشار آب از آن خارج می شود. البته در این بین، بخشی از ذرات دیاتوم فیلتر نیز به همراه رسوبات به خارج تخلیه می شود. اکثر سازندگان فیلترهای دیاتومی ادعا می کنند که مقدار ذرات باقیمانده در فیلتر بعد از فرایند پسشویی تقریبا هفتاد درصد مقدار اولیه است که سی درصد کسر شده باید پس از تمیز شدن فیلتر به آن افزوده شود. تجربه نشان داده است که در برخی موارد بعد از پسشویی فیلتر تنها ده درصد ذرات خاک سیلیس در خانه های فیلتر باقی مانده و نود درصد بقیه با فشار آب به فاضلاب تخلیه شده است. برخلاف ادعای اکثر سازندگان مقدار دقیق کسر شدن خاک سیلیس از فیلتر مشخص نیست. بنابراین چگونه باید مقدار خاک سیلیس که نمیدانیم چقدر است را به فیلتر اضافه کنیم؟ اگر مقدار ذرات خاک سیلیس اضافه شده به فیلتر کمتر از مقدار مورد نیاز باشد، فیلتر به سرعت پر میشود و باید مجددا آن را تمیز کرد. از سوی دیگر، اگر بیش از حد نیاز خاک سیلیس به آن اضافه کنیم ذرات خاک سیلیس در داخل مخزن فیلتر به شکل توده هایی در می آیند که مسیر عبور آب را میبندند.
علاوه بر آن، با پسشویی فیلترهای دیاتومی نمیتوان چربی های به دام افتاده در فیلتر که ناشی از پوست بدن، برگ درختان و مواد آرایشی و بهداشتی مخصوص برنزه کردن پوست است را از فیلتررا باز نموده و خارج کرد. بنابراین ممکن است پس از پسشویی فیلتر، درب محفظه آن را باز نمود از رسوبات و چربی ها مواجه شوید که هنوز در داخل فیلتر باقی مانده است. ضمن آ.. فیلتر موجب به هدر رفتن مقدار زیادی آب می شود. بنابراین در بسیاری از مواق نتیجه مطلوب بهتر آن است که فیلتر را از محل خود خارج نموده و آن را به خوبی تمیز کنید.
البته این روش در بسیاری از مواقع نیز راهگشاست، برای مثال اگر استخر مملو از می جلبک، خزه یا آشغالهای بزرگ است، با به کار انداختن سیستم، پس از مدت کوتاهی بمب کامل مسدود می شود. در چنین مواقعی برای جلوگیری از اتلاف وقت میتوان از روش پسشور فیلتر استفاده کرد و با افزودن کمی دیاتوم به فیلتر کار را از سر گرفت. با تکرار این فرایند برای چندین بار میتوان مسدود شدن خط لوله واسطه عوامل یاد شده را برطرف کرد. پس از حل مشکل نیز میتوان فیلتر را از محل خود خارج و آن را به طور کامل تمیز نمود. یکی دیگر از کاربردهای این روش مواقعی است که استخر برای مدتی در حال کار بوده و اکنون فیلتر آن کاملا پر شده است. از طرفی، زمان کافی برای شستشوی کامل فیلتر در اختیار ما نیست. در چنین مواقعی می توان برای تمیز کردن فیلتر به طور موقت از روش پسشویی استفاده کرد و بعدا سر فرصت فیلتر را به خوبی تمیز کرد.
در هنگام پسشویی فیلترها توجه داشته باشید که آب مستقیما از میان فیلتر عبور نموده و سپس از آن خارج می شود. بنابراین در صورت به دام افتادن هرگونه ناخالصی موجود در آب استخر در میان شبکه فیلتر، موجب کاهش بازده فیلتر خواهد شد. مثلا در هنگام راهاندازی استخرهای بتنی تازه ساز با روکش پلاستر، نباید از این روش استفاده شود چراکه آب استخر مملو از گرد و غبار و خاک است. در چنین مواقعی محفظه صافی را باز نموده و پمپ را روشن کنید. سپس این محفظه را با شلنگ از آب پر کنید و در صورت نیاز به این روش آن را شستشو دهید. بدیهی است که در حین پسشویی فیلتر نباید پمپ را به کار انداخت چراکه در این صورت تمام ناخالصیها و رسوبات مستقیما در داخل شبکه های فیلتر به دام خواهند افتاد.
فیلترهای دیاتومی را هرگز بدون دیاتوم مورد استفاده قرار ندهید. چراکه شبکه فیلترها به سرعت از ناخالصیها مسدود می شود. توجه داشته باشید که این ذرات خاک سیلیس هستند که در پاکسازی آب نقش دارند نه شبکه های فیلتر. پس از شستشوی کامل فیلترها، باید آنها را از خاک سیلیس پر کنید. بدین منظور می توانید از دستورالعمل شرکت سازنده که معمولا بر روی قاب خارجی فیلتر چسبانده می شود استفاده کنید.
به طور سرانگشتی هر (۰٫۵kg (I lb خاک سیلیس سطحی معادل با (۱۰ft) 1m2 را می پوشاند.
افزودن خاک سیلیس به سیستم از قسمت کف گیر انجام می شود، این کار باید با حوصله و درمقدار کم انجام شود. چراکه افزودن ناگهانی تمامی خاک سیلیس به آب احتمال تشکیل توده و مسدود کردن مسیر لوله کشی را افزایش می دهد. پس از افزودن خاک سیلیس باید تقریبا یه دقیقه صبر کنید، اگر در قسمتهای مختلف لوله کشی منافذی وجود داشته باشد و ذرات خاک سیلیساز انها عبور کرده و به آب استخر وارد میشود.
با راه اندازی مجدد استخر، مقدار کمی خاک سیلیس و رسوبات که در داخل لوله ها باقیمانده به صورت آب کدر وارد استخر می شود. این اتفاق در سطح محدود عادی است، ولی در صورت تداوم باید بلافاصله سیستم را خاموش کرده و وضعیت فیلتر را مجددا بررسی کنید.
چند نکته درباره فیلترهای دیاتومی
در مواقعی که باز کردن و تمیز کردن فیلترهای دیاتومی به هر دلیلی مقدور نیست، می توان از روش پسشویی به عنوان یک راه حل موقتی استفاده کرد. پسشویی به ویژه برای فیلترهای شنی بهتر جواب میدهد چراکه پس از آن نیازی به اضافه کردن ذرات خاک سیلیس به فیلتر نخواهد بود.
در هنگام افزودن خاک سیلیس به فیلترهای دیاتومی به منظور جلوگیری از مسدود شدن سیستم لوله کشی رقیق کردن آن با آب است. در استخرهای بزرگ که مقدار خاک سیلیس زیادی مورد استفاده قرار میگیرد، معمولا محلی برای این کار در نظر گرفته میشود.
مقدار خاک سیلیس مورد نیاز فیلتر را میتوان از طریق قسمت کفگیر استخر به سیستم اضافه کرد. در استخرهای درمانی با استخرهایی که مجهز به کفگیر نیستند، پس از تمیز کردن فیلتر،. میتوان از یک سطل برای رقیق کردن خاک سیلیس استفاده کرد و سپس آن را به محفظه صافی اضافه و پمپ را روشن کرد. پس از اضافه شدن خاک سیلیس به فیلتر باید پمپ را خاموش کرد. سپس باید محفظه صافی را با آب پر نموده و سیستم را مجددا هواگیری کرد.
تمیز کردن فیلترهای شنی
در استخرهایی که برای ضدعفونی کردن آب از مقدار زیادی مواد شیمیایی استفاده میشود و یا بستر شنی فیلتر تحت فشار زیادی قرار می گیرد، پس از مدتی بستر شنی فیلتر سخت شده و به شکل توده های سختی در می آید. بدین ترتیب در میان این توده های سخت راههای گذری برای آب ایجاد میشود. در این حالت، شدت جریان آب عبوری از فیلتر افزایش می یابد ولی قابلیت پاکسازی آن دایما کاهش می یابد. بنابراین به منظور جلوگیری از بروز این مشکل اغلب باید فیلترهای شنی را هر شش ماه یکبار سرویس نمود. بدین صورت که باید بستر شنی فیلتر را از محل خود خارج کرده و آن را به خوبی تمیز نمود. در فرایند سرویس فیلتر میتوان مقدار شن موجود در محفظه فیلتر را نیز کنترل کرد. گاهی اوقات لازم است کمی شن تازه نیز به محفظه فیلتر اضافه شود.
محدوده متداولی که برای اندازه دانه های شن مورد استفاده در فیلترها در نظر می شود بین (. ۰٫۴۵-۱mm (0.018-0.039inاست. عمق بستر فیلتر حداقل باید می (۱٫۶f) باشد. به عنوان یک قاعده سرانگشتی، دو سوم حجم مخزن فیلتر باید از د شده و یک سوم آن برای انبساط شن ها در هنگام پسشویی نگه داشته شود.
فیلترهای شنی را میتوان با یک یا چند بستر از دانه های شن با اندازه مختلف طراحی کرد مزیت به کارگیری چند بستر شن در مخزن فیلتر آن است که در صورت ایجاد مشکلات جزیی برای کلکتور فیلتر، بسترهای شن دانه درشت، از ورود شن های دانه ریز به سیستم لوله کشی آب استخرجلوگیری می کند. اما درصورتی که تنها یک بستر شن مورد استفاده باشد، در صورت بروز مشکل برای کلکتور، معمولا دانه های ریز شن به داخل استخر وارد می شوند.
اکثر فیلترهای شنی بر مبنای دانه های شن سیلیکاتی ۲۰# طراحی و ساخته می شوند. فیلترهایی که اندازه شنهای آنها بزرگتر باشد، قابلیت تفکیک ناخالصی های ریز موجود در آب را نخواهند داشت. ضمن آن که به کارگیری شن های ریزتر موجب عبور آنها از شکافها و منافذ سیستم و مسدود شدن جریان آب می شوند. استفاده از روش پسشویی برای تمیز کردن فیلترهای شنی معمولا اثربخش است. با وجود آنکه شنهای مرطوب سنگین هستند و در حالت معمول در انتهای مخزن فیلتر انباشته میشوند. اگر فیلتر از آب پر شود، این ذرات در داخل مخزن معلق میشوند. برای تمیز کردن فیلترهای شنی میتوان از روش پسشویی استفاده کرد. بدین منظور باید مراحل زیر را دنبال کرد:
- پمپ را خاموش نموده و شیر پسشویی را باز کنید.
- پمپ را روشن نموده و وضعیت آب آلوده خروجی از فیلتر را از طریق شیشه رویت کنترل کنید. هنگامی که آب کاملا تمیز شد، به معنی آن است که فیلتر تمیز شده است. در این وضعیت پمپ را خاموش نموده و شیر پسشویی را در وضعیت آبکشی قرار دهید.
- برای تمیز کردن رسوبات و آلودگی های احتمالی باقیمانده در سیستم لوله کشی پمپ را مجددا برای مدت سی ثانیه روشن کنید.
- پس از پایان چرخه آبکشی، پمپ را خاموش نموده و شیر را مجددا بر روی فیلتر قرار دهید. در این وضعیت میتوانید پمپ را در وضعیت معمول راه اندازی کنید.
هنگامی که افت فشار فیلتر حداقل به اندازه (۶۸٫۹kPa (10psiاز مقدار اولیه (در حالت تمیزا بیشتر باشد، زمان تمیز کردن فیلتر فرا رسیده است. یکی دیگر از نشانه های کثیف شدن فیلترهای شنی، بازگشت ناخالصی ها و آلاینده ها به استخر یا کاهش شدت مکش آب در سیستم لوله کشی- Rias است. در هنگام پسشویی فیلتر بخشی از آب به سیستم فاضلاب هدایت می شود، بنابراین توجه
که مقدار آب کافی در استخر وجود داشته باشد. به همین دلیل است که بعد از هر بار فیلترها توصیه میشود مقدار آب استخر افزوده شود. اکثر فیلترهای شتی باید به اندازه دو بر شوند. ضمن آن که پس از هر بار تعویض کامل شن ها، توصیه میشود به منظور شستشوی فیلترهای تازه و پاکسازی گرد و غبار آن ها از روش پسشویی استفاده شود.
اگر به دلیل سختی آب با خواص شیمیایی آب استخر، بستر فیلتر شنی دایما سفت و تودهای شکل شود، برای طرف کردن مشکل می توان از آلوم (سولفات آلومینیوم استفاده کرد. بدین منظور میتوان پودر آلوم را از طریق کفگیر به سیستم اضافه کرد. مقدار مناسب آلوم معمولا بر روی کیسه آن حک میشود.
بعنوان یک قاعده سرانگشتی، به ازای هر۰٫۳m از سطح فیلتر باید ۱۲۵mL (به ازای هر ۳۱ یک دوم قاشق چایخوری آلوم به سیستم اضافه شود.
تمیز کردن فیلترهای فشنگی
برخلاف فیلترهای شنی و دیاتومی، برای تمیز کردن فیلترهای فشنگی از روش پسشویی استفاده نمی شود. از میان انواع مختلف فیلترهای استخر، تمیز کردن فیلترها فشنگی از همه ساده تر است مراحلی که باید برای تمیز کردن این فیلترها دنبال شود عبارتند از:
- پمپ را خاموش و بست نگهدارنده دور فیلتر را باز کنید. درپوش فیلتر را باز کرده و کارتریج را از آن خارج کنید (تصویر ۲۱).
- ناخالصی های سبک که روی کارتریج قرار دارند به سادگی با جریان آب پاک می شوند، اما سوی الودگیها و روغن انباشته شده بین صفحات چین خورده بستر فیلتر کمی سخت تر است.
- فیلترهای فشنگی راه نیروهای قشنگی را هرگز با اسید تشویید. زیرا اسید موجب می شود مواد الی بستر فیلتر در شبکه برزنتی آن به شدت سخت و نفوذناپذیر شوند.
- کارتریج فیلتر را در یک قوطی با مخزن بلااستفاده برای مدت زمان حداقل یک ساعت در میان محلول تری فسفات سدیم و اسید هیدروکلریک (جوهر نمک) قرار دهید. غلظت تری سفات سدیم و جوهر نمک هر یک به ازای هر ۱۹L آب باید برابر با ۲۵ml (به ازای هر او أی یک فنجان چایخوری باشد. توجه داشته باشید که پیش از پاک کردن چربی های رسوب کرده بر روی فیلتر، اقدام به اسیدشویی نکنید. چرا که در این صورت اسید موجب صدمه دیدن خانه های فیلتر میشود.
- کارتریج را از محلول فوق خارج کرده و آن را با آب بشویید. توجه داشته باشید که برای این کار تحت هیچ شرایطی از صابون استفاده نکنید، چراکه هرچقدر هم که خوب کارتریج را آب بکشید باز هم احتمال ایجاد کف در داخل آب ارسالی به استخر وجود خواهد داشت.
- کارتریج را در داخل فیلتر قرار داده و سیستم را راه اندازی کنید.
هنگامی که قرار است استخر را برای فصل زمستان آماده کنید، برای تمیز کردن فیلترها از روش اسیدشویی استفاده نکنید، چراکه باقیمانده اسید در فیلترها تا سال آینده و راهاندازی مجدد استخر تاثیر نامطلوبی بر عملکرد فیلتر خواهد داشت. از اسیدشویی تنها زمانی استفاده کنید که میخواهید استخر را بلافاصله راه اندازی کنید.
تعویض فیلترها
تعویض فیلترها یکی از ساده ترین مراحل تعمیر و نگهداری در استخرها به شمار می رود. چراکه در فیلترها مشکلاتی مانند برق گرفتگی، نشت گاز و امثال آن وجود ندارد و برای تعویض فیلتر تنهاو لوله سر و کار خواهیم داشت، مراحلی که باید برای تعویض فیلترها دنبال شود را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- پمپ را خاموش کنید و کلید قطع کننده مدار را در وضعیت خاموش قرار دهید. به این ترتیب دیگر مطمئن خواهید بود که پمپ در هنگام کار شما (با فرمان تایمر) به کار نخواهد افتاد.
- آب موجود در مخزن فیلتر قدیمی را با استفاده از درپوش تخلیه با شیر پسشویی به طور کامل تخلیه کنید.
- لوله کشی بین پمپ و فیلتر را در محلی مناسب قطع کنید. لوله کشی بین فیلتر، گرمکن و لوله تخلیه فیلتر را نیز به همین ترتیب جدا کنید.
- فیلتر را از محل خود خارج کنید. توجه داشته باشید که فیلترها حتا در حالتی که خالی از آب هستند نیز وزن زیادی دارند. بنابراین ممکن است لازم باشد قطعات آن را از هم باز نموده و سپس آن را به صورت تکه تکه حمل کنید. قطعاتی مانند شیر هواگیری، درپوش واشر حلقوی، کارتریج و مانند آن که هنوز قابل استفاده هستند را در جعبه ابزار خود نگه دارید. گاهی همین قطعات قدیمی ولی قابل استفاده در شرایط اضطراری راهگشا خواهند بود.
- فیلتر جدید را در محل خود قرار دهید و لوله کشی بین فیلتر و پمپ، فیلتر و گرمکن و فیلتر و خط تخلیه را طراحی کنید. توجه داشته باشید که در هنگام نصب فیلتر جدید، فضای کافی بین فیلتر، پمپ و گرمکن را در نظر بگیرید به طوری که امکان تعمیر و نگهداری آتی از آن میسر باشد (تصویر ۲۲).
تعویض فیلترهای شنی
به مرور زمان، با گذر آب از میان دانه های زبر، تیز و کوچک شن، این دانه ها دچار میشوند و به شکل مدور، نرم و هموار در می آیند. این دانه های مدور و شسته شد قبلی خود برای جداسازی ناخالصی های آب را نخواهند داشت، مشکل دیگری که فرد قدیمی به وجود می آید آن است که دانه های شن به تدریج کوچک می شود. این دانه های کوی به تدریج وارد خط لوله شده و قسمت های مختلف سیستم را مسدود می کنند. بنابرار این فیلترها باید هر چند سال یک بار باید تعویض شود، نکاتی که باید برای تعویض و یا افزوده به این فیلترها رعایت شود عبارتند از:
- فیلتر را باز نموده و شنهای قدیمی موجود در آن را با دست و یا جاروبرقی خارج کنید.
- برای جلوگیری از وارد آمدن ضربه به جداره داخلی فیلتر، یک سوم انتهای مخزن فیلتر را از آب پر کنید.
- به آرامی شنهای تازه را تا سوم ظرفیت مخزن به فیلتر اضافه کنید. اجزای فیلتر را مجددا در جای خود سوار نموده و برای تخلیه گرد و غبار احتمالی موجود در آن، از روش پسشویی استفاده کنید.
تعویض فیلترهای فشنگی
فیلترهای فشنگی بسته به کیفیت کارتریج و نحوه نگهداری از آنها بین یک تا شش سال دوام می آورند. در مواردی که شبکه فیلتر مسدود می شود، پارچه آن پاره و یا سوراخ میشود و دیگر : امکان تمیز کردن فیلتر با روش های یاد شده میسر نیست، فیلتر باید تعویض شود. برای افزایش عمر مفید این دسته از فیلترها، خط مکش به جای فیلتر باید مستقیما به فاضلاب هدایت شود. گاهی اوقات نیز ایجاد یک آلودگی شدید در آب استخر و ورود آن به مقطع فیلتر موجب مسدود شدن مسیر آب و یا آسیب دیدن کارتریج فیلتر میشود.
توصیه های کلی درباره فیلترها
- از میان فیلترهای شنی، فشنگی و دیاتومی، هریک برای کاربردهای خاص مناسبند. نکته | کلیدی برای موفقیت در انتخاب فیلتر، انتخاب صحیح اندازه آن و تمیز کردن آن طبق در هنگام لزوم است. فیلترهای فشنگی به دلیل نگهداری آسان معمولا به عنوان بهترین گزینه مطرح هستند. البته در استخرهای بزرگ، به کارگیری این فیلترها امکان پذیر نیست. بنابراین در هنگام انتخاب فیلتر باید به تمامی جوانب مساله توجه نمود.
- فاصله بین دوره های تمیز کردن و یا تعویض فیلترها به عواملی مانند میزان استفاده از استخر وشدت کثیف شدن آب استخر بستگی دارد. به طور معمول فیلترهای دیاتومی حداقل سالی شش باید به طورکامل تمیز شوند. توجه داشته باشید که به استثنای مواردی که آب استخر بیش ازحد معمول کثیف می شود، نیازی به پسشویی فیلتر وجود نخواهد داشت فیلترهای شنی نیز یک بار باید پسشویی و دو بار در سال کاملا تمیز شوند.
- بزرگ انتخاب کردن فیلتر همیشه هم یک مزیت به شمار نمی رود. چرا که پمپ و موتور باید تامین افت فشار ایجاد شده در فیلتر را داشته باشد. ضمن آن که اگر اندازه فیلتر بیش و معمولی باشد، محفظه آن از آب پر نخواهد شد و کیفیت آب خروجی از فیلتر افت خواهد کرد.از طرفی اگر فیلتر به صورت ماهانه بیش از یک بار نیاز به تمیز کردن داشته باشد، اندازه آن کوچک انتخاب شده است.
عیب یابی فیلترها
ایجاد مشکل در فیلترها با نشانه هایی مانند کاهش کیفیت آب و کثیف شدن سریع آب استخر همراه است. همچنین با بروز مشکل برای فیلترهای استخر، مقدار مواد شیمیایی مورد نیاز برای ضدعفونی کردن آب استخر نیز افزایش می یابد که موجب افزایش هزینه های جاری استخر میشود. در ادامه متداول ترین مشکلات فیلترها، علت بروز مشکل و شیوه مواجهه با آن مطرح شده است. اکثر نکات کلی بوده و هر سه نوع فیلتر دیاتومی، شنی و فشنگی را شامل میشود مگر آن که نوعی از فیلتر به طور خاص مورد اشاره قرار گرفته باشد.
- در هنگام خاموش و روشن شدن پمپ استخر، عقربه فشارسنج هیچ حرکتی نمی کند:
یکی از اصلی ترین دلایل بروز این مشکل گیر کردن عقربه فشارسنج است. در چنین مواردی برای رها شدن عقربه، به آرامی به صفحه یا بدنه فشارسنج ضربه بزنید. اگر فیلتر فشار کارکرد فیلتر را نشان ندهد، امکان کنترل وضعیت فیلتر وجود نخواهد داشت. افزایش بیش از حد افت فشار لیتر نیز می تواند منجر به وارد آمده صدمات جدی به سیستم شود. در صورت برطرف نشدن مشکل، فشارسنج را در اسرع وقت تعویض کنید.
- جریان عبوری از فیلتر کمتر از حد معمول است:
کاهش جریان آب به دلیل مسدود شدن مسیر سیستم و بروز این مشکل مسدود شدن مسیر عبور کاهش جریان عبوری از فیلتر دلایل مختلفی دارد. اولین دلیل بروز این مشکل این است که به دلیل مسدود شدن مسیر سیستم لوله کشی کاهش یافته است. یکی دیگر از دلایل مشکل مسدود شدن مسیر عبور آب در پایین دست لوله است. گاهی اوقات نیز پایین جریان عبوری از فیلتر به دلیل کوچک بودن اندازه خط لوله ارتباطی فیلتر است. در چنین ها راه برطرف شدن مشکل آن است که اندازه اتصالات و لوله های کوچک افزایش داده شود.البته دلایل دیگری مانند کثیف شدن سبد صافی پمپ و کفگیر، ساییدگی پروانه پمپ مسدود شدن مسیر توزیع کننده و کوچک بودن اندازه پمپ نیز ممکن است منجر به کاهش جرا اب عبوری از مقطع فیلتر شود.
- دوره کارکرد فیلترها بین زمان های پسشویی کوتاه تر از حد معمول است:
اولین علت بروز این مشکل آن است که جریان آب در سیستم لوله کشی استخر متعادل نیست و پسماند ضدعفونی کننده کمتر از حد معمول است. برای برطرف شدن مشکل باید جریان آب سیستم را بالانس کرده و اصلاحات لازم برای متعادل کردن مقدار مواد ضدعفونی کننده پسماند در آب را انجام داد. دومین علت میتواند بالا بودن شدت جریان آب عبوری از مقطع فیلتر باشد. البته کوچک انتخاب کردن فیلتر نیز موجب می شود کارکرد آن به میزان زیادی کاهش یابد.
البته گاهی اوقات نیز طراحی و اجرای مقطع فیلتر به درستی انجام گرفته است. اندازه فیلترها صحیح است و همه چیز به خوبی کار می کند ولی باز هم این مشکل وجود دارد. در چنین مواقعی احتمال آن وجود دارد که به دلیل آلودگی، گرد و غبار، چربی پوست بدن، رشد جلبک و خزه یا سایر آلاینده ها بار اضافی بر فیلترها وارد میشود. برای کاهش دادن تاثیر این عامل باید حتی الامکان منابع آلاینده آب استخر را کنترل کرد. رعایت نکاتی مانند ملزم کردن شناگران به دوش گرفتن پیش از ورود به آب نیز تا حد زیادی بار فیلترها را کاهش میدهد.
- کیفیت آب کاهش یافته است:
کارایی مواد ضدعفونی کننده و فیلترها در استخرها بر روی یکدیگر نیز تاثیر می گذارد. به طوری که اگر مقدار پسماند مواد ضدعفونی کننده در آب به اندازه کافی نباشد، هرچقدر هم که فیلترها خوب کار کنند، نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد. علت دیگر کاهش کیفیت آب استخر آن است که اندازه فیلتر، شدت جریان عبوری و زمان کارکرد آن جهت دستیابی به تعداد دفعات تعویض اب کافی نیست. البته تمیز نبودن بستر فیلتر نیز یکی دیگر از دلایل کاهش کیفیت آب است، توجه داشته باشید که فیلترهای فشنگی باید به روش شستشو تمیز شوند. فیلترهای دیاتومی و شنید نیز میتوان به روش پسشویی تمیز کرد. البته در صورتی که فیلتر برعکس بر روی خط لوله نصب شده باشد نیز عملکرد مطلوب را نخواهد داشت که نتیجه آن کاهش کیفیت آب است.
- شن با ذرات دیاتوم به استخر وارد می شود:
در صورت استفاده از فیلتر شنی، احتمال آن وجود دارد که در بستر شنی آن کانالیزه شده باشد. کانالیزه شدن بستر فیلتر شنی موجب عبور آب از ساده ترین مسیر ممکن (کانال ها) می برای توزیع یکنواخت شن در سرتاسر مقطع فیلتر، از روش پسشویی استفاده کنید. جهت اطمینان از عدم ورود هوا به سیستم، سطح آب داخل فیلتر را کنترل کنید. همچنین ممکن است در داخل آن توده های شن ایجاد شده باشد. در صورت عدم شستشوی فیلتر در زمان منا احتمال شکل گیری توده های شنی در داخل فیلتر افزایش می یابد. همچنین احتمال سخت شدن شن ها و کاهش قابلیت پاکسازی فیلتر نیز وجود دارد. در این موارد برای برطرف شدن مشکل – فلاتر را با شن های تازه تعویض و سپس فیلتر را پسشویی کرد. البته شکسته شدن های توزیع آب نیز میتواند یکی از دلایل ورود شن به داخل استخر باشد.
درصورت به کارگیری فیلتر دیاتومی، ممکن است بستر فیلتر سخت شده باشد. در صورت لخت شدن بستر فیلتر دیاتومی شبکه های فیلتر را طبق دستورالعمل های سازنده از جای خود خارج کرده و آنها را به خوبی تمیز کنید. فیلتر را مجددا مونتاژ نموده و به آن خاک سیلیس تازه اضافه کنید. گاهی اوقات نیز ممکن است خاک سیلیس به خوبی تمام سطح شبکه را پوشش نداده باشد. در فیلترهای دیاتومی، سوراخ شدن یا ساییدگی بستر فیلتر نیز می تواند یکی از دلایل ورود خاک سپلیس به داخل استخر باشد. برای برطرف کردن این مشکل باید سوراخهای کوچک را با استفاده از خمیرهای آب بندی سیلیکونی پوشانید. در صورتی که اجرای فیلتر به شدت آسیب دیده باشد نیز تنها راه حل تعویض آن است.
در صورت به کارگیری فیلتر فشنگی، بستر پارچهای آن سوراخ شده که پیش از پاکسازی آب منجر به عبور آن از میان فیلتر می شود که تنها راه برای برطرف کردن آن تعویض کارتریج فیلتر است.