آب درمانی

بهره گیری از خواص درمانی آب از سالیان بسیار دور مورد توجه بشر بوده است، آب درمانی عبارت است از به کارگیری یخ، بخار یا آب گرم یا سرد به طوری که هدف از آن بهبود وضعیت جسمانی، از بین بردن ناراحتی های فیزیکی و بهبود عملکرد بدن باشد، استخرهای درمانی را میتوان در گروههای زیر جای داد:

• استخرهای آب گرم (خود به دو گروه استخرهای گردابی و استخرهای هوایی تقسیم میشوند).
• سونای خشک و بخار
•  حوضچه های آب سرد
• استخرهای آب گرم طبیعی

استخرهای آب گرم در گذشته ای نه چندان دور از جنس چوب و به شکل های مختلف ساخته می شدند و از آنها برای استراحت، کاربردهای درمانی، رفع تنش عضلات و مانند آن استفاده می شد. این استخرها به دلیل عدم راحتی و مشکلاتی متعددی مانند نشتی آب به تدریج از رده خارج شدند. اما آنچه که امروزه در متون فنی با عنوان استخر آب گرم یا «Flot Tub» مطرح است در واقع همان استخرهای گردابی و استخرهای هوایی هستند.

استخرهای گردابی که گاهی اوقات حمامهای گرادبی نیز خوانده می شوند، همان استخرهایی هستند که بین عامه مردم به جکوزی شهرت دارند. واژه «جکوزی» از نام شرکتی به همین نام گرفته شده است که توسط هفت برادر ایتالیایی در کشور آمریکا تاسیس شده است.

استخرهای گردابی به شکل امروزی اولین بار در سال ۱۹۶۸ توسط شرکت جکوزی به تولید انبوه رسید و بدین ترتیب بود که خیلی زود در سرتاسر جهان این استخرها با نام جکوزی شناخته شدند. جکوزی ها در واقع زیرمجموعه ای از استخرهایی هستند که برای آب درمانی، به ویژه ماساژ آبی مورد استفاده قرار می گیرند.

در جکوزی ها آب از طریق تعدادی نازل با فشار زیاد به داخل استخر هدایت میئ این جریان آب پرفشار علاوه بر خواص درمانی در قسمتهای مختلف بدن مانند گردن، بش و پاها، تأثیر آرام بخش و لذتبخشی نیز دارد. د راستخرهای هوایی که به آنها حمام های هوا نیز گفته میشود شباهت بسیار زیادی جکوزی دارند. تفاوت مهم این استخرها با جکوزی آن است که در استخرهایی هوایی جای آب، هوا از طریق نازل های تعبیه شده در کف استخر به داخل آب دمیده می شود که موجب ایجاد تلاطم خفیف و تاثیر ماسازگونه بسیار ملایمی بر روی پوست می شود. البته این استخرها نسبت به جکوزی ها قدمت بیشتری دارند. البته در استخرهای هوایی گاهی به جای آب گرم از آب سرد نیز استفاده میشود در حالی که در جکوزی تنها آب گرم مورد استفاده قرار میگیرد

درست است که استخرهای گردایی و هوایی هر دو خواص درمانی نیز دارند. ولی تکیه بر خواص درمانی در استخرهای هوایی بسیار بیشتر از استخرهای گردابی است. از این جهت،بسیار بعید است که در مجموعه های ورزشی و استخرهای عمومی که صرفا برای ورزش و تفریح درنظر گرفته شده اند، با استخرهای هوایی مواجه شوید. این استخرها امروزه تنها در مراکز آب درمانی و مراکز توانبخشی مورد استفاده قرار می گیرند

علیرغم آن که سونا در گروه استخرها جای نمی گیرد، ولی به عنوان مکان های جانبی استخر و در گروه کاربردهای آب درمانی جای می گیرد. سونا خود به دو گروه سونای خشک و بخار تقسیم میشود. در متون فتی گاهی از دو واژه “سوته” و “حمام بخار استفاده می شود که منظور از سونا، سونای خشک و منظور از حمام بخار همان سونای بخار است.

حوضچه های آب سرد نیز یکی دیگر از انواع استخرهای درمانی هستند. آب سرد علاوه بر خواص آرامش بخش، تاثیر بسیار مطلوبی بر کاهش تورم و التهاب پوست دارد. همچنین برای رفع سردرد یا کاهش دمای بدن افراد بیمار نیز گاهی از این استخرها استفاده می شود. استخرهای طبیعی نوع دیگری از استخرهای درمانی هستند که در آنها معمولا آب گرم مملو از مواد معدنی از درون زمین میجوشد. این دسته از استخرها نیز جایگاه قابل توجهی در آب درمانی دارند.

در بسیاری از کتابها، واژه های “Ifot Tub”، و”spa”، “whirlpool ” و مترادف های آنها که پیش از این مورد اشاره قرار گرفت، بدون هیچ توضیحی به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند. در حالی که این پرسش در ذهن مخاطب ایجاد میشود که واقعا تفاوت بین آنها چیست و اگر تفاوتی وجود ندارد دلیل تعدد واژگان چیست؟ البته بخشی از این تناقض در گذر زمان و تحت تاثیر زبان های مختلف به وجود آمده است. برای مثال در انگلستان بیشتر از واژه “Hot Tub”، در آلمان از “Whirlpool” در ایتالیا از “Jacuzzi“ و در سوییس از “Spa” استفاده می شود و در تمام این موارد، منظور همان استخر گردایی با جکوزی است. البته گذر زمان نیز تاثیر زیادی بر این روند داشته است. به طوری که در ابتدا شرکت ها اقدام به ساخت وان های چوبی می کردند که از آنها به “Hot Tub” یاد میشد. بعدها این وان های چوبی جای خود را به موادی از جنس آکریلیک دادند. به همین جهت برخی از شرکتهای سازنده این وان های جدید، برای آن که تاکید داشته باشند که محصول جدیدی را به بازار عرضه کرده اند از واژه “Spa” استفاده کردند. بد نیست بدانید، حتا واژه “Spa“ نیز خود از نام یکی از شهرهای کشور بلژیک گرفته شده است.