جانمایی استخرهای سرپوشیده و معماری داخلی آنها

در سال های اخیر برای آن که امکان بهره برداری از استخر در تمام طول سال وجود داشته باشد، تمایل کارفرمایان بیشتر به ساخت استخرهای سرپوشیده بوده است. این گرایش علاوه بر استخرهای عمومی در استخرهای خانگی نیز مشاهده می شود.

اولین مزیت استخرهای سرپوشیده آن است که در تمام طول سال می توان از آنها استفاده کرد. در حالی که دوره کارکرد استخرهای سرباز در طول سال معمولا بیش از صد و پنجاه روز نیست، در این استخرها مشکلاتی مانند انجماد آب، کثیف شدن کف و جداره استخر به واسطه عوامل خارجی، تغییر رنگ آب به دلیل ریزش برگ و صمغ درختان به داخل استخر و مشکلاتی از این دست کمتر است.

البته استخر سرپوشیده به نوبه خود با مشکلاتی همراه هستند. در استخرهای سرپوشیده درست همانند فضاهای بسته داخل ساختمان برای آن که شناگران احساس راحتی و آسایش کنند، باید وضعیت داخل سالن استخر به لحاظ دما، رطوبت نسبی، کیفیت هوای داخل روشنایی و عواملی مانند آن در وضعیت مطلوبی باشد.

یکی از مهم ترین مشکلاتی که طراحان در استخرهای سرپوشیده با آن روبرو هستند، تامین شرایط آسایش حرارتی شناگران در داخل استخر است, کنترل وضعیت هوای داخل استخر علاوه بر تامین آسایش شناگران، به افزایش عمر مفید ساختمان و تجهیزات موجود در آن نیز کمک می کند.

نکته دیگری که باید در هنگام طراحی استخرهای سرپوشیده مدنظر قرار گیرد، تامین روشنایی مورد نیاز در فضای داخل استخر است. بخش عمده ای از روشنایی استخرهای سرپوشیده در طول روز را میتوان با استفاده از نور طبیعی تامین کرد. در استخرهای سرپوشیده، تاثیر متقابل معماری و وضعیت روشنایی داخل، یک رابطه دوسویه است که با توجه به آن می توان بخش عمده ای از روشنایی مورد نیاز فضای داخل در طول روز را با استفاده از نور طبیعی تامین کرد. البته با وجود مزایایی از قبیل بهره گیری از نور طبیعی، یکپارچه کردن فضای داخل و خارج، امکان ایجاد چشم اندازی زیبا و دلنشین برای شناگران و کاهش هزینه های جاری ساختمان( به واسطه عدم استفاده از تاسیسات روشنایی در طول روز)، به کارگیری شیشه و اجزای شیشه ای در استخرها با مشکلاتی نیز همراه است.

یکی از مشکلات یاد شده، خیره کنندگی نور خورشید در اثر بازتاب آن توسط سطوح براق، اجزای مرطوب داخل مجموعه و سطح آب است. این بازتاب به ویژه از نظر ایمنی مشکل ساز است برای مثال، در استخرهای آموزشی در صورتی که به دلیل بازتاب خیره کننده نور، امکان مشاهده زیر آب وجود نداشته باشد، ضریب ایمنی شناگران تازه کار به خطر می افتد. چرا که ناجیان غریق قادر به رویت زیر آب نیستند و این مساله ایمنی شناگران مبندی را به خطر می اندازد.

در صورت استفاده از نور طبیعی در داخل استخرها، طراحی پنجره ها و نورگیرها باید به گونه ای انجام شود که صرفا تاثیر روشنایی بخش نور خورشید مورد استفاده قرار گیرد و مشکلاتی از قبیل تابش مستقیم نور به سطح استخر که موجب بازتاب خیره کننده آن می شود وجود نداشته باشد.

بنابراین بازتاب خیره کننده نور یکی از اصلی ترین چالش های پیش روی طراح تاسیسات روشنایی و تیم معماری به شمار میرود چرا که بخش عمده ای از فضای استخر را کاسه استخره و سطوح مرطوب می پوشاند.

ساده ترین راه حل برای کاهش خیره کنندگی نور، خارج کردن مسیر بازتاب نور از میدان دید افراد داخل سالن است (تصویرهای ۱، ۲ و۳ را ببینید).

 

تجربه نشان داده است که با در نظر گرفتن وضعیت حضور افراد خارج از کاسه استخر، خیره کنندگی نوری که از طرفین به سالن استخر وارد میشود به شدت نوری که از مقابل وارد میشود نیست. البته این ساختار در استخرهای قهرمانی که شناگران در طول استخر شنا می کنند و مربی از خارج آب قصد راهنمایی آنها دارد همچنان یک معضل به شمار می رود. در مسابقات کرال پشت نیز این مشکل به همین شکل وجود دارد.

به عنوان یک راهکار برای گریز از این مشکل، میتوان از صفحات دندان ارهای مانند آنچه در تصویر (۴) آمده استفاده کرد. نورگیرهای سقفی با تمام مزایایی که برای تامین روشنایی داخل سالن در طول روز دارند، از دیدگاه تهویه مطبوع گزینه مناسبی به شمار نمی روند، چرا که سطح این نورگیرها به ویژه در مناطق سردسیر خیلی زود در معرض بخار آب تقطیر شده قرار میگیرد و برای جلوگیری از تقطیر بخار آب روی این نورگیرها مقدار هوای رفت زیادی مورد نیاز است که این مساله اغلب یکی از چالش های طراحی شبکه کانال به شمار می رود. توضیحات بیشتر در این زمینه در بخش «تهویه مطبوع در استخرها» ارائه شده است.

به عنوان یک توصیه کلی، اجرای سقف کاذب در استخرهای سرپوشیده چندان توصیه نمی شود. چرا که این کار به منزله ایجاد یک منطقه تهویه نشده در استخر است که احتمال بروز مشکلاتی مانند تقطیر بخار آب و خوردگی در آن بسیار زیاد است. بنابرای و در صورتی که استخر با سقف کاذب اجرا شده باشد، این قسمت نیز باید درست همانند فضای داخل استخر تهویه شود.

دیدگاهتان را بنویسید